Bijbelse Preken

Gemeente,

‘Nu is er te Jeruzalem bij de Schaapspoort een bad, dat in het Hebreeuws de bijnaam Bethesda draagt…’

Broeders en zusters, ‘Bethesda’ betekent zoveel als ‘huis van genade’. Dit water was gelegen vlak bij de Schaapspoort : de poort waar doorheen de schapen werden gebracht naar de tempel.

We hebben dus : schapen… bij water… in een huis van genade… Die wonderlijke plaats doet me dan ook spontaan denken aan de ‘kerk’ : u en ik, de gelovigen, wij zijn als ‘schapen’ (een beeld die vaak gebruikt wordt in de bijbel) die bij ‘water’ komen (levend water) in dit ‘huis van genade’ (wat de kerk eigenlijk is).
De gebeurtenis van het verhaal speelt zich dan ook niet toevallig af op de ‘sabbath’, de rustdag wanneer mensen naar de kerk komen (zondag in onze cultuur i.p.v. de oorspronkelijke zaterdag).

En kijk, wat voor mensen verzamelden zich in Bethesda (en dus in onze kerk)?… ‘Daarin lag een menigte zieken, blinden, verlamden en verschrompelden’ (vers 3)… het is echt helemaal de kerk!
Zijn we niet ziek aan zonde? Blind voor de waarheid? Verlamd in ons rechtvaardig handelen? Verschrompeld zonder kracht om het goede te doen?…

Nu, we zouden nooit van die plaats ‘Bethesda’ gehoord hebben indien Jezus daar niet was gekomen. Is het trouwens niet de meest logische plaats voor de Grote Genezer? Hier was werk voor zijn genezende hand en zijn herstellend woord. Hij die ‘gekomen is om het verlorene te zoeken en te redden…’ was op zijn meest natuurlijke plaats in Bethesda. En zoals Hij daar was bij dat bad, zo is Hij ook hier in ons midden… in het midden van onze ‘Bethesda’. Maar zien we Hem wel?… Of zijn we net zoals die menigte zieken en kreupelen die aldoor aan het wachten waren op ‘iets’ (de onverwachtse beweging van het water)… en geen oog hadden voor de Redder.

Want dit is een eerste puntje die we mogen vaststellen : die zieken die daar waren bij dat water Bethesda, waren zich wel degelijk bewust dat ze ziek waren. Heel wat mensen in deze maatschappij zijn zich helemaal niet bewust van hun ziekte tot de dood. Maar mensen die naar de kerk komen (u en ik) zijn zich bewust, als het goed is, van hun ‘ziekte’ : dat we ziek zijn aan zonde, blind voor de waarheid, verlamd in het doen van rechtvaardigheid, krachteloos om het goede te doen… Of met andere woorden : zij die naar de kerk komen zijn zich bewust dat ze hemelse hulp nodig hebben, net zoals die zieken en kreupelen bij Bethesda het ook wisten.

Maar wat merken we op : zowel in onze tekstlezing over Bethesda als in onze eigen kerk? Die zieken en kreupelen bij het water van Bethesda waren voortdurend aan het ‘wachten’… want blijkbaar gebeurde er soms ‘iets’ : een beweging van het water omdat een engel neerdaalde zo wordt ons gezegd. Wat moeten we ons daar bij voorstellen?… Niemand die het weet : maar blijkbaar was het zeldzaam en… eigenlijk, als puntje bij paaltje komt, laten we eerlijk zijn, ook niet zo effectief, want enkel de eerste die het water aanraakte, na de beweging, werd genezen. Die (bijzondere en spectaculaire) ‘beweging’ genas één iemand en de rest werd teleurgesteld achtergelaten… zo is de zieke van ons verhaal al achtendertig jaar aan het ‘wachten’ in de hoop ooit een keertje de eerste te mogen zijn.

Ik vrees, broeders en zusters, dat het in onze kerken net zo is!!
Zitten we niet te ‘wachten’ op ‘iets’… een bijzondere ‘beweging’ in de kerk… een ‘opwekking’ bijvoorbeeld. En als er zo’n beweging komt… als er zo’n opwekking gebeurd in de kerk… ja dan!… dan zullen we grootse dingen mogen ervaren… denken we. En we horen wel een keer van zo’n opwekking… (altijd ergens anders natuurlijk… of van lang geleden)… en hoe mensen daar ‘genezen’ werden : enthousiast werden, hoe wonderen gebeurden misschien…
Eigenlijk zitten we voortdurend te ‘wachten’ in de kerk : we denken dat we iets ‘speciaals’ moeten doen of dat we een bijzondere ervaring moeten hebben om er bij te horen… om christen te zijn…

En zo denken we bij onszelf : ja moest er een keertje iets bijzonders gebeuren, in onze kerk… dan zou ik me werkelijk een christen voelen… dan zou ik toch werkelijk ‘genezen’ worden… want nu voel ik me nog zo ‘ziek’… eigenlijk voel ik mij nu geen waarachtig christen (zoals in de boekjes). Er schiet vanalles tekort in mijn leven… (Althans zo voel ik me toch vaak).
En daarom ‘wachten’ we op ‘iets’ in ons leven… op een teken in de kerk, een wonder… Een speciale ervaring, een bijzondere emotie… (helaas is het bij sommige kerken zelfs een ‘must’ om erbij te horen). Heel triest is dat…

Bethesda… Jezus is in hun midden… maar ze zien Hem niet… want de mensen, zij ‘wachten’ op ‘iets’… Er moet iets speciaals gebeuren. We moeten iets speciaals voelen… en Jezus wordt er genegeerd…
Is dit het evangelie???… …

‘Stel uw vertrouwen op de Here Jezus en gij zult behouden worden…’ (Hand 16 : 31). Wat is dat nu ‘vertrouwen’?… Vertrouwen is toch juist aanvaarden zonder zichtbaar bewijs? Dus zonder speciale gebeurtenis, zonder speciale emotie?… Als het evangelie van ons vraagt te geloven (dat is : te vertrouwen) in Jezus, welk recht hebben we dan te verlangen naar bijzondere gebeurtenissen, tekenen en wonderen?
Zie, Hij staat vanmorgen (vandaag) in ons midden! Wat maakt het uit dat we met weinig zijn… Wat maakt het uit dat erediensten vaak zo futloos zijn… Hij die ons kan genezen staat in ons midden! Maar we negeren Hem, ja, we verachten Hem… Heel erg eigenaardig.

Wat een triest spektakel : Bethesda, de kerk : al die zieken, al die blinden, die krachtelozen… zij wachten en wachten, aldoor maar wachten… op het verkeerde… Terwijl de Genezer toch zo vlakbij is… gewoon naast ons staat!
Jezus Christus en die gekruisigd, daar ligt alle hoop voor de mensen. Daar ligt alle hoop voor u persoonlijk. Niet in wonderen… niet in bijzondere emoties…

Dit is het evangelie : (Jesaja 45:22) ‘Wendt u tot mij en laat u verlossen (dat is het enige wat we kunnen doen… ons wenden tot, zien naar de verhoogde en ons laten verlossen), alle einden der aarde, want Ik ben God en niemand meer…’ . Dit is de weg van de bijbel.

Daar tegenover staat : ‘Blijf wachten op iets speciaals, op een teken, een wonder…’, dat is eigenlijk het evangelie van deze maatschappij die het altijd wil hebben van spectaculaire dingen (sensatie!), en dit is helaas ook het heilloze evangelie van de meeste kerken. Iedereen verwacht altijd iets bijzonders : de Grieken willen wijsheid, de joden verwachten wonderen… wel, zo is het in onze kerken ook.

En we zijn blind voor de grote Genezer in ons midden… Broeders en zusters, zal Bethesda hier vanmorgen (vandaag) herhaald worden?… Ziet u Jezus staan, of bent u ook aan het wachten in uw leven?…

Ten eerste keken we even naar de ‘zieken’ en hun ‘wachten’ op iets speciaals. Laten we ten tweede even kijken naar de Genezer zelf. Want het mag toch bijzonder zijn dat Hij daar wandelde in Bethesda en dat niemand aandacht aan Hem besteede. Niemand riep : ‘Zoon van David, wees mij genadig…’ Niemand worstelde zich door de massa om de rand van Zijn kleed aan te raken… Jezus was volstrekt in staat om ze allemaal te genezen toch? Maar niemand zocht Hem, zelfs al wisten ze allemaal van zichzelf dat ze ‘ziek’ waren. Heel erg eigenaardig toch?

Wie is het die wat onderneemt in ons verhaal? Niet de zieken, oh nee, die zijn allemaal aan het wachten op grootse dingen die nooit gaan gebeuren… maar het is wel Jezus zelf die initiatief neemt! Hij koos iemand uit die groep : uitverkiezing noemen we dat. God Zelf kiest Zich een volk van gelovigen temidden van de mensheid. Waarom is dat? Waarom koos Jezus die ene man uit die menigte om te genezen?… Niemand die het weet… Hij was niet een beter mens dan de anderen voor zover we weten… Misschien was hij juist wel ‘zieker’ dan de anderen, want hij lag er al achtendertig jaar!
Jezus kiest zich misschien de ergste gevallen… ‘en daar Hij wist, dat hij daar reeds lange tijd was, zeide Hij tot hem : Wilt gij gezond worden?…’ (vers 6).

Broeders en zusters in ‘Bethesda’, dit is ook de vraag voor jullie deze morgen : ‘Wilt gij gezond worden, deze morgen nog? Of zul je blijven wachten en wachten tot je iets voelt, iets ervaart… iets bijzonders in de ogen van de mensen? Wilt gij gezond worden? Weet je van jezelf hoe ‘ziek’ je werkelijk bent of denk je dat het allemaal wel meevalt, dat je eigenlijk geen genezing nodig hebt?…
Zij die zich ziek weten, ziek tot de dood… zij worden gekozen door Jezus Zelf in genade… niet omdat ze het verdienen of omdat ze iets bijzonders ervoor gedaan hebben of iets speciaals gevoeld hebben… Nee, niets van dat alles. Uitverkiezing door Jezus is pure genade!

‘Jezus zeide tot hem : Sta op, neem uw matras op en wandel…’ (vers 8).
Sta op! Opstanding uit de ‘dood’… opstanding uit het schijn’leven’ waar de mensen uit deze ‘moderne’ maatschappij wanhopig aan vastklampen. Sta op uit die ‘dood’ waarin we ons allemaal bevinden en ‘wandel’ de weg des Heren. Een gans andere levensweg dan wat deze maatschappij graag zou willen dat we volgen.
Maar dat kan dus alleen maar omdat Hij, Jezus, ons dat bevel geeft. Het ‘leven’ komt van Hem… niet omdat we wachten op iets ‘speciaals’.

Merk op hoe die zieke in onze tekstlezing ‘geloof’ had. Dat is : er gebeurd eigenlijk niets ‘speciaals’… geen wonder of zo (of beter gezegd : geen zichtbaar spectaculair wonder). Achteraf kunnen wij wel zeggen dat het een ‘wonder’ was (omdat we het verhaal kennen), maar het enige wat die zieke eigenlijk op dat moment zag was een man die naar hem toekwam en zei ‘Sta op’… En in vertrouwen raapte hij zijn matras op en probeerde recht te staan… en hij stond op! En er was geen ‘beweging van het water’ gebeurd… geen speciale ervaring vooraf… geen bijzondere emotie vooraf.
Dit is, broeders en zusters, de definitie van wat het is gelovig te zijn : vertrouwen op een Ander, op Jezus en die gekruisigd voor ons, en dat zonder de aanwezigheid van spectaculaire gebeurtenissen.

Misschien is er hier iemand aanwezig die tot het besef gekomen is dat hij of zij ‘ziek’ is… geestelijk ziek… het besef van zonden en tekortkomingen is er al… maar je ‘wacht’ nog steeds op iets bijzonders… je denkt, als je andere christenen ziet, daar hoor ik eigenlijk niet bij want ik mis nog ‘iets’ (bijzonders, speciaals)…
En andere mensen hebben je wijsgemaakt (bewust of onbewust) dat het ook helemaal niet makkelijk is : je moet namelijk de juiste ingesteldheid hebben, de juiste gedragsregels volgen (je mag zeker niet falen of anders…)… Je moet bepaalde dingen kunnen doen of anders… of de juiste dingen ervaren of anders…

Niets van dat alles! God-zij-dank, niets van dat alles!

Broeder, zuster, Jezus staat nu vlak naast je met uitgestrekte hand : ‘Wilt gij gezond worden?’… ‘Sta op, neem je matras op en wandel…’ Zie naar Hem, vertrouw op Hem, vandaag nog! Vertrouw erop dat Hij gedaan heeft wat moest in jouw plaats… Vertrouw erop dat Hij het leven geleefd heeft dat wij zouden moeten leven. Vertrouw erop dat Hij de dood gestorven is die wij zouden moeten sterven, in onze plaats! En je zal opstaan en nieuw Leven ontvangen, gratis en voor niks, in genade.

Voorbede.

Hemelse Vader,

wij wachten zo graag op bijzondere gebeurtenissen,

speciale ervaringen, uitzonderlijke emoties…

en in ons wachten doen we niets om U te eren.

Schenk ons daarentegen het inzicht, het geloof,

dat U steeds naast ons staat met uitgestrekte hand.

Schenk ons het inzicht, het geloof,

dat we enkel maar hoeven te vertrouwen

op wat U reeds voor ons gedaan hebt

aan het kruis op Golgotha.

Geef ons de kracht om op te staan,

wanneer U het woord tot ons richt.

Wij willen U dankbaar zijn dat U ons gekozen hebt,

ondanks onze ziekte tot de dood,

ondanks ons wachten op uiterlijke dingen.

Leer ons wat het is om te vertrouwen op U,

dat we vertrouwen op Uw redding van ons,

zonder zichtbaar bewijs in ervaringen of handelingen.

Behoed ons ervoor anderen te veroordelen,

omdat ze niet beantwoorden aan onze gedachten

omtrent de juiste emoties, de juiste ervaringen.

U weet Vader, of er iemand hier aanwezig is,

die nog steeds ziek ligt te ‘wachten’ op ‘iets’ bijzonders…

wij vragen U, kies hen uit om hen aan te spreken,

laat hen gezond worden, geef hen nieuw Leven,

en laat hen opstaan uit deze dood waarin wij schijn-leven,

en geef hen de kracht te wandelen op Uw levensweg.

Amen.