Bijbelse Preken

Gemeente,

‘… maar deze (tekenen) zijn beschreven, opdat u gelooft dat Jezus de Christus is, de Zoon van God, en opdat u, door te geloven, het leven zult hebben in Zijn Naam.’
Dit ene vers is eigenlijk de eindconclusie van het Johannes evangelie. Johannes had de bedoeling een verslag te maken van de wonderen en tekenen in het leven en sterven van Jezus, zodat we tot geloof zouden komen (dat wil zeggen : dat we op Hem (Jezus) zouden vertrouwen en daarnaar zouden handelen in ons leven : want dat is wat ‘geloof’ werkelijk is). Maar wat ons bovenal wil interesseren deze morgen is de uitspraak : ‘opdat u gelooft dat Jezus de Christus is’! Redding (‘het leven’ in onze tekst) is er dus wanneer we het geloof hebben dat Jezus de Christus is.

Dat klinkt vanzelfsprekend als je een christen bent… Maar weet je wel wat dat precies mag betekenen? Dat Jezus ook ‘Christus’ genoemd wordt, ja dat weten we wel allemaal. Maar wat wil dat zeggen? Want laten we één ding duidelijk stellen : ‘Christus’ is niet Jezus’ familienaam (zoals wel eens verkeerdelijk gedacht wordt). Nee, ‘Christus’ is een titel in de bijbel!

Eigenlijk eindigt Johannes zijn evangelie met de conclusie waarmee hij ook begonnen is : in Joh 1:41 lezen we namelijk : ‘Andreas vond als eerste zijn eigen broer Simon (Petrus) en zei tegen hem : Wij hebben de Messias gevonden, wat vertaald wordt als de Christus…’ De titel ‘Christus’ is met andere woorden de Griekse vertaling van de Hebreeuwse titel ‘Messias’. Die twee woorden zijn dus hetzelfde, betekenen hetzelfde. Merk op dat Johannes ook telkens spreekt over ‘de’ Christus, ‘de’ Messias. Niet zomaar één of andere ‘Christus’, niet ‘een’ Messias… maar ‘de’!

Leven zullen we hebben, broeders en zusters, als we geloven (er op vertrouwen) dat Jezus ‘de’ Christus, ‘de’ Messias is. Wat mag dat betekenen en waarom is die ‘de’ zo belangrijk? En dat dit alles van uiterst belang is kunnen we zien aan het aantal keer dat die titel vermeld wordt in het NT : maar liefst 500x staat de titel Christus in het NT. Er zijn heel wat titels die Jezus krijgt in de bijbel, maar deze titel ‘Christus’ (Messias) slaat alles. In het OT wordt de komst van ‘de’ Messias voorspeld, en in het NT zien we de vervulling van die voorspelling. De ganse bijbel staat eigenlijk in het teken van de verwachting en de komst van ‘de’ Messias, ‘de’ Christus.

Laten we beginnen met de Hebreeuwse titel ‘Messias’. Het komt van een werkwoord dat oorspronkelijk zoveel betekent als : ‘vloeistof aanbrengen’, en met name in latere tijden : het aanbrengen, overgieten met (olijf)olie, over een voorwerp of over een persoon. Het werd in Israël het symbool wanneer iets of iemand apart gezet werd (‘heilig’) voor een of andere heilige verantwoordelijkheid. Het is eigenlijk de liturgische titel voor wat wij een ‘gezalfde’ noemen. (Messias en Christus worden vaak vertaald met ‘gezalfde’). Oorspronkelijk werd het door God Zelf geïntroduceerd in Exodus 29 (en 40), waar de tabernakel, en de voorwerpen erin (zoals het altaar e.d.) ‘gezalfd’ dienden te worden. Want de tabernakel diende apart gezet te worden (‘geheiligd’) voor een bijzonder geestelijk gebruik. Zalving met olijfolie bracht dus iets uit de seculiere wereld en zette het apart voor ‘goddelijk’ gebruik.

Belangrijk voor onze uitleg is dat dit echter ook gebeurde, niet alleen met voorwerpen, maar ook met bepaalde personen. Personen die deel uitmaakten van het theocratische Koninkrijk van God. Bepaalde personen werden apart gezet (geheiligd) voor welbepaalde spirituele taken in dat Koninkrijk. Ze representeerden God! Ze hadden de verantwoordelijkheid om te handelen in Gods plaats. En de handelingen die ze stelden waren in feite bemiddelingen tussen God en de mens. Ze bemiddelden waarheid bijvoorbeeld (de taak van de profeten) : ze brachten de waarheid van God aan de mensen. Ze bemiddelden verzoening (de taak van de priesters) : ze herstelden de relatie tussen God en mens d.m.v. offers. En zulke personen nu werden geïdentificeerd door middel van die zalving met olijfolie : ze werden dan ‘een’ messias genoemd (‘een’, en denk ‘messias’ met een kleine ‘m’). In het NT komen ze wel niet meer voor, maar daar zouden ze ‘een’ christus zijn geweest. In het OT komen we deze ‘messiassen’ vaak en veel tegen!

In het OT zijn er namelijk 3 categorieën van mensen die zo gezalfd werden tot ‘een’ messias : namelijk de koningen van Israël, de priesters, en ten derde de profeten van God. Met andere woorden koning Saul, bijvoorbeeld, was ‘een’ messias… koning David was ‘een’ messias… elke koning (ook de slechte! Laten we dat niet vergeten) droeg die titel : ‘een’ messias. Ook de priesters werden zo gezalfd tot ‘een’ messias. Dat begon al in Exodus 28 met de zalving van Aaron, de eerste hogepriester. En in 1 Koningen (19) mogen we zien hoe Elisa gezalfd werd tot profeet.. ook hij was ‘een’ messias! Het ritueel van zalving was dus symbolisch het teken van hun wijding tot een unieke dienst aan God. Elk van hen (koning, priester, profeet) had een aparte functie voor God : de koning moest het volk leiding geven, de priester moest bemiddelen tussen God en mens (de relatie herstellen), en de profeet moest prediken, de waarheid omtrent God verkondigen.

Nogmaals, al deze voorbeelden in het OT zijn ‘een’ messias. Het is enkel in het NT dat er gesproken wordt over ‘de’ Christus, ‘de’ Messias. Jezus is dan ook de vervolmaking van al die OT-ische categorieën : koning, priester, profeet. Hij is de volmaakte Koning, de volmaakte Priester, de volmaakte Profeet.

Laten we nu enkele kenmerken van zo’n ‘messias’ (zo’n ‘christus’) belichten. En wel ten eerste : elke ‘messias’ was door God Zelf gekozen. Er is dus, met andere woorden, goddelijke uitverkiezing. Iemand die zichzelf liet zalven tot zo’n taak was onmiddellijk een valse koning, priester of profeet. Denk aan wat er in de Thora staat (Deut 17:15) : ‘U moet voorzeker hem tot koning over u aanstellen die de HEERE, uw God, verkiezen zal…’ Het is God die kiest! Hetzelfde gold voor de priesters (Deut 18:5) : ‘want hem (de stam Levi) heeft de HEERE, uw God, uit al uw stammen uitgekozen om in de Naam van de HEERE te staan en te dienen (als priester), hij en zijn zonen, alle dagen…’ Hetzelfde gold voor de profeten, wat we heel mooi beschreven vinden in Jeremia 1:5 waar God zegt : ‘Voordat Ik u in de moederschoot vormde, heb Ik u gekend, voordat u uit de baarmoeder naar buiten kwam, heb Ik u geheiligd (apart gezet!). Ik heb u aangesteld tot een profeet voor de volken…’

Ten tweede hebben we naast Goddelijke uitverkiezing, dat deze drie categorieën (koning, priester, profeet) goddelijke autoriteit waren gegeven. Zij waren de uitvoerende macht van de theocratische Koning, God Zelf. Als voorbeeld kunnen we opnieuw Jeremia stellen waar God zegt (Jer. 1:8) : ‘Wees niet bevreesd voor hen, want Ik ben met u om u te redden…’ God is aanwezig bij messiassen op een speciale manier.

En ten derde, naast Goddelijke uitverkiezing en Goddelijke autoriteit, hadden ze een speciale Kracht ontvangen om hun taak uit te voeren. Daarom lezen we vaak in het OT : ‘En de Geest van de HEERE kwam op hem…’

Nu we weten wat ‘een’ messias is in het OT (uitverkoren koningen, priesters, profeten, met goddelijke autoriteit en kracht), wordt het tijd om naar het NT te kijken, en meer bepaald naar Jezus die ‘de’ Messias (de Christus) wordt genoemd. Want Jezus is de vervulling van die drie OT-ische categorieën in één! Hij is de complete Koning-Priester-Profeet! Want Hij was goddelijk gekozen voor die taak (gezonden door de Vader). Hij had alle autoriteit zowel in de hemel als op de aarde. En Hij had ontvangen alle goddelijke kracht van de Heilige Geest. Daarom is Hij ‘de’ Messias, ‘de’ Christus. Hij is de perfectie van al die messiaanse karakteristieken. Dat Andreas tegen zijn broer, Simon Petrus, zei : (Joh 1:42) ‘Wij hebben de Messias gevonden…’, toont ons dat het joodse volk leefde in die verwachting. Dat er iemand zou komen die al die kenmerken van ‘messiassen’ in één persoon verenigde. In Psalm 2 wordt die verwachte Messias ook ‘de Zoon’ (van God) genoemd. Vandaar dat er in onze tekstlezing staat : ‘opdat u gelooft dat Jezus de Christus is, de Zoon van God…’ Israël leefde in die verwachting, en dus ook de leerlingen leefden in die verwachting… en in Jezus meenden zij die ene Messias gevonden te hebben.

Nu lezen we in 1 Tim. 2:5 : ‘Want er is één God. Er is ook één Middelaar tussen God en mensen, de mens Christus Jezus…’ Te zeggen dat Jezus de Christus is (de Messias) wil bovenal zeggen dat hij de Middelaar is tussen God en mensen : hij staat tussen God en mensen en ‘bemiddelt’ als het ware tussen die twee partijen. Dit is eigenlijk hoe we ons die titel Messias/Christus moeten inbeelden : Jezus staat tussen God en mensen en ‘bemiddelt’ als het ware tussen die twee partijen. Want alle messiaanse categorieën (koning, priester, profeet) zijn eigenlijk bemiddelende categorieën. Wat moeten we ons daar bij voorstellen? Het volgende : als Koning bemiddelt hij de leiding van God naar de mensen. Hij toont ons hoe we moeten handelen, hoe we moeten leven : hij ‘bemiddelt’ die voorbeeldfunctie als het ware naar de mensen toe. Het leven van Jezus, zoals verhaalt in de evangelieën, is ons tot voorbeeld. Wij moeten trachten te worden zoals Hem! Hij moet de Koning worden over ons leven!
Als Priester bemiddelt Jezus de verzoening tussen God en mensen. De relatie wordt terug hersteld. Dat is namelijk wat een priester moest doen : het gebrokene in de relatie met God herstellen.
Als Profeet bemiddelt Jezus de woorden van God. Dat is : Hij openbaart ons de waarheid omtrent God en hoe we terug in sjalom met Hem kunnen komen.

Eigenlijk moeten we doordrongen zijn van het volgende : wij hebben nood aan zo’n Middelaar (zo’n Messias/Christus). Want onze ‘zonde’ heeft een (voor ons) onoverbrugbare kloof veroorzaakt tussen onszelf en God. Wij kunnen niet naderen tot deze God uit onszelf. Wij hebben geen juiste kennis omtrent deze God. Voor de zondeval was er een perfecte communicatie mogelijk tussen God en de mens. Maar zonde heeft ons doen verwijderen, zoals Jesaja het zegt in 59:2 : ‘uw zonden doen Zijn aangezicht voor u verborgen zijn, zodat Hij u niet hoort…’

Wij kennen God niet langer, daarom hebben we een Profeet nodig die ons over Hem verteld, die Zijn woorden van waarheid aan ons brengt. Wij hebben niet langer een relatie met God, daarom hebben we een Priester nodig die ons terug verzoend met Hem. Wij leven hier en nu in een koninkrijk van duisternis, en daarom hebben we een Koning nodig die ons verlost van het kwaad!

Jezus nu, vervult al deze rollen. We hebben nood aan zo’n Profeet, zo’n Priester, zo’n Koning. Elke zondaar heeft nood aan de Messias, de Christus. Hij is de ene ware reddende Bemiddelaar tussen God en mens. Daarom wordt Hij ook ‘Emmanuel’ genoemd, wat letterlijk betekent : God met ons. Hij is God bij ons, zodat we weer connectie mogen krijgen met God, en met het Leven in Hem.

Hoe weten we dit alles??… Wij hebben de getuigenis van de Schriften. Geloof is vertrouwen dat deze getuigenis waarachtig is. Daarom staat er in onze tekst : ‘… maar deze (tekenen) zijn beschreven, opdat u gelooft dat Jezus de Christus is…’ De woorden en de daden van deze Jezus van Nazareth, beschreven in het evangelie, tonen ons dat Hij werkelijk die beloofde Messias, die Christus is, die we nodig hebben om terug in het reine te komen met deze God. Het belangrijkste teken daarbij is die van de opstanding! Deze bemiddelende Messias is als eerste opgewekt uit de doden. Zoals door Adam zonde en dood de wereld in kwam, zo kwam er Gerechtigheid en Leven in de wereld door onze Messias Jezus.

Broeders en zusters, het geloof bevat vele aspecten. Heel wat doctrines en regeltjes waar we graag ruzie over maken. Die zijn allen bijkomstig! Dit is het fundament waar we op dienen te staan, al de rest is in feite bijkomstig. Dit is ons fundament : we moeten leven in het vertrouwen (geloof) dat Jezus van Nazareth die beloofde Messias is, die Middelaar tussen God en mens, die ons weer terugbrengt tot in relatie met de Levende God. Vertrouw op Hem! Vertrouw erop dat Hij een tweede maal zal terugkomen, en met Zich mee zal brengen het Koninkrijk van God, een wonderbaarlijke genadige redding voor allen die op Hem vertrouwen!

Voorbede.

Hemelse Vader,

Openbaar aan ons steeds opnieuw

dat Uw Zoon, Jezus van Nazareth,

de aan ons beloofde Messias uit de Schriften is!

En schenk duidelijkheid in onze harten,

wat dat mag betekenen in ons leven.

Wij hebben nood aan een Koning in ons leven.

Openbaar ons Jezus als die Koning die ons toont

hoe we moeten leven, hoe we ons moeten gedragen naar Zijn voorbeeld.

Wij hebben nood aan een Priester in ons leven.

Openbaar ons Jezus als die Priester die

de relatie tussen U en ons herstelt.

Wij hebben nood aan een Profeet in ons leven.

Openbaar ons Jezus als die Profeet die

de waarheid omtrent U aan ons duidelijk maakt.

Wees Gij steeds bij ons!

Laat ons geloof, ons vertrouwen op Jezus

als die beloofde Messias, die Christus, nooit verslappen.

Sta niet toe dat we ons vertrouwen ergens anders gaan zoeken,

in menselijk gemaakte idealen, of in allerlei tradities,

of in de afgoden die we onszelf wijsmaken…

Schenk ons voortdurend steeds meer geloof!

Kom ons ongeloof te hulp Vader!

Maar sterk ons iedere dag opnieuw,

zodat we een licht mogen zijn voor onze naaste.

Zodat we anderen mogen brengen tot Uw Middelaar.

Wees Gij, alle dagen van ons leven,

tot het Licht van ons leven, het Hart van ons bestaan!

Amen