Bijbelse Preken

Gemeente,

‘Doch een ongeestelijk (natuurlijk) mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, want het is hem dwaasheid en hij kan het niet verstaan, omdat het slechts geestelijk te beoordelen is…’
U weet hoe mensen graag een splitsing maken in ‘groepen’ : blank tegenover zwart, mannen tegenover vrouwen,… Zo ontstaat ook racisme, seksisme… (en al die andere -ismen).
Paulus maakt daar eigenlijk volledig komaf mee : al die onderverdelingen die wij menen te zien in en tussen mensen zijn voor hem niet meer dan details in de natuur van mensen. Daarom dat hij kan schrijven in Galaten 3:28 : ‘Hierbij is geen sprake van Jood of Griek, van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk : gij allen zijt immers één in Christus.’…

De apostel Paulus kent maar één onderverdeling die er toe doet. En dat is er eentje die we voortdurend in zijn brieven tegenkomen : de natuurlijke mens tegenover de geestelijke mens. De natuurlijke mens is de mens die geen deel heeft aan de Geest Gods. (daarom dat er in onze NBG staat ‘on-geestelijk’, het tegenovergestelde). En dan maakt het niet uit hoe belangrijk deze mens mag zijn in onze maatschappij… of hij een man is… of hij intellectueel en gecultiveerd is… of hij blank is… al die dingen zijn volslagen bijkomstig als je ‘t vergelijkt met deze kwestie : heeft hij of zij deel aan de Geest ?!

Alle mensen die deel hebben aan de Geest zijn automatisch ‘geestelijk’ omdat de Geest nieuw leven in hen gebracht heeft : ze zijn van dood naar Leven gebracht. Maakt niet uit of ze pas bekeerd zijn, zuigelingen in genade als het ware… of zwak in geloof…ja, hun fouten kunnen nog altijd zwaarder wegen dan hun deugden… maar ze zijn door de aanwezigheid van de Geest overgegaan van dood naar Leven door genade, en daarom te zien als ‘geestelijk’ vanaf dat ogenblik… De ‘natuurlijke’ mens is eigenlijk al de rest.

Dat onderscheid duidelijk te begrijpen is heel belangrijk voor onze tekst van vandaag. Want nu gaat Paulus verder : zij die de Geest niet ontvangen hebben kunnen de waarheden omtrent God, die geestelijk zijn, niet begrijpen. Hoe hard ze ook hun best doen. Die waarheden zijn namelijk ‘geestelijk’ en dus on-‘natuurlijk’! Je kan ze pas vatten als je deel uitmaakt van de andere categorie.
Enkel wie getransformeerd is door de Geest, tot innerlijk Leven gewekt, is geestelijk geworden en kan geestelijke dingen bgrijpen. Paulus poneert dit als een algemene regel : geldig in alle gevallen!

We zeggen dus niet dat alleen het geboefte, de verdorven elementen van deze maatschappij (dieven, moordenaars…) de waarheden van God niet kunnen begrijpen. Dat is uiteraard waar (in zoverre dat ze de Geest Gods niet ontvangen hebben), maar ook dat alle gecultiveerde, alle brave, alle intelligente, alle gestudeerde, alle lieve, alle… kerkelijke… mensen de waarheden van God niet kunnen vatten, niet kunnen begrijpen, zolang ze de Geest van God niet ontvangen hebben!

Zolang de mens in de ‘natuurlijke’ staat verkeerd, kunnen ze de waarheden van God niet begrijpen… ja, meer nog : willen ze die waarheden niet begrijpen!
En niet alleen dat… maar de ‘natuurlijke’ mens zal die waarheden van God ook nog eens bestrijden, omdat ze in z’n oren compleet belachelijk lijken. Zo hebben we zelfs ‘godsdienstige’ mensen, die zich kerkelijk inzetten… goed opgeleid zijn… maar er niets van begrijpen… omdat ze nog steeds een ‘natuurlijke’ mens zijn. Ja, er zijn zelfs zulke voorgangers en predikanten…

En zo zijn er zelfs mensen in de kerk die het bestaan van een persoonlijke God ontkennen. Of die de historiciteit van Jezus ontkennen. Of die de verzoening aan het kruis ontkennen… Of die niet weten wat genade betekent… Heel erg raar toch? Komt veel vaker voor dan je denkt…
Ik denk dat er bewijs genoeg is, zelfs alleen al in de kerk, dat er genoeg mensen rondlopen die intellectueel heel erg begaafd zijn… ja, die als het ware tot in de zevende hemel van het intellect opgestegen zijn… en toch niets hebben mogen ontvangen van de waarheden van het Koninkrijk Gods. Hoe vaak worden ‘wetenschappelijke feiten’ niet misbruikt om de openbaring Gods onderuit te halen?…

Opvoeding, intellect, brave burger zijn… dat alles heeft niets te maken met ‘geestelijk’ zijn.
Voor veel mensen (ook in de kerk) is het geloof alleen maar een zoethoudertje : het geeft je hoop wanneer het slecht gaat of wanneer je met sterven geconfronteerd wordt… maar laten we er vooral niet te rationeel over nadenken want dan wordt ‘natuurlijk’ snel duidelijk hoe onnozel geloof wel eigenlijk is voor een moderne, intelligente, gecultiveerd mens… Herkent u zich? Wel, dan bent u nog altijd een ‘natuurlijke’ mens, zou Paulus zeggen.
Zaken zoals ‘zonde’, ‘genade’, ‘verzoening’, ‘het offer van Jezus’… te onnozel voor woorden : zo achterlijk, zo ouderwets, zo antiek… ‘we zijn die dingen allang ontgroeid’… zei de natuurlijke mens.

Broeders en zusters, laat u hierdoor niet beinvloeden. Alle argumenten lijken wel aan de zijde te staan van de ‘natuurlijke’ mens… of althans zo wordt het toch voorgesteld aan de massa…
Luister naar de Geest Gods die weet wat er in de mens schuilt : ‘Doch een ongeestelijk (natuurlijk) mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, want het is hem dwaasheid en hij kan het niet verstaan, omdat het slechts geestelijk te beoordelen is…’ ! Als je al die onzinnige dingen hoort op TV, in praatprogramma’s, in documentaires, in het nieuws… laat het een troost zijn : de ‘natuurlijke’ (de niet-herboren) mens kan de geestelijke waarheid niet verstaan!

Ik kan het belang van deze regel die Paulus ons hier geeft eigenlijk niet sterk genoeg benadrukken.

Hoeveel zijn er niet in de kerk die zich onderwerpen aan de wereld : ze hebben zich laten wijsmaken dat gans dat geloof alleen maar privé is, en trouwens voor het grootste stuk achterhaalt door wetenschap en allerlei ‘moderne’ inzichten… Als je op je werk, of in je vriendenkring spreekt over geloofs-waarheden zoals uitverkiezing, verzoening aan het kruis… dan wordt je toch onmiddellijk aanzien als of een achterlijk figuur of als een fanatiek sektelid.
Broeders en zusters, en eigenlijk is dat een goede zaak! Jawel, want het toont ons dat de ‘natuurlijke’ mens die waarheden die voor ons vanzelfsprekend zijn, niet kan, niet wil begrijpen…

Eigenlijk mag het een wonder heten dat er zelfs maar één christen is op deze aardbol… In veel godsdiensten vind je geloofswaarheden die aansluiten op de menselijke ‘natuur’ : ze liggen in het logische verlengde ervan : het zijn natuurlijke beginselen in extremis : je doet goed je best, je krijgt een grotere beloning (do ut des). De natuurlijke mens vindt dat ‘normaal’.
Maar niet zo de christelijke geloofswaarheden : die zijn tegengesteld aan onze natuur. Alles wordt namelijk omgedraaid : eersten zijn laatsten en omgekeerd… ziende mensen zijn blind en omgekeerd… zij die zichzelf levend noemen zijn dood en omgekeerd… genade (het meest kostbare) is gratis… etc… (dat alles zijn ‘onnatuurlijke’ principes). Je kan daar niet achter komen door te ‘redeneren’ (dat is een ‘natuurlijk’ proces) : het moet met andere woorden, meegedeeld worden : horen van openbaring!

Voor de ‘normale’ (natuurlijke) mens zijn die dingen gewoon absurd… Niet dat ze er ooit iets over gelezen hebben… Al die mensen die zo makkelijk de bijbel afkraken als oud en versleten : zeker weten dat ze het boek nog nooit gelezen hebben. Iemand die christelijke geloofswaarheid afdoet als onnozel en ouwbollig, is iemand die er zich nooit in verdiept heeft. Zo simpel is dat.
Hoe meer je je erin verdiept hoe anders je denken wordt : hoe meer ‘onnatuurlijk’… of met andere woorden : hoe ‘geestelijker’ je denken wordt over deze dingen. Hoe verder je op die bijbelse weg gaat, hoe meer je beseft dat je eigenlijk aan het begin staat… hoe verder je gaat, hoe meer je de nietigheid van de mens beseft… en hoe alles rust in Hem, samenhangt in Hem, de Schepper van hemel en aarde…

Als ik nu spreek over ‘geestelijke’ geloofswaarheden, dan heb ik het niet over alle details waar christenen ook graag hun tijd mee verdoen, zoals : Wanneer was de schepping? Waarom bestaat zoiets als zonde? Hoe zal de eindtijd verlopen?… Vaak denk ik wel eens dat christenen daarmee bezig zijn zodat ze de eigenlijke essentiele geloofswaarheden ook kunnen vergeten (en zo weer ‘natuurlijke’ mens worden). Met geestelijke geloofswaarheden bedoel ik dus (en Paulus) : hoe is de relatie tussen God en mens?… Hoe is God rechtvaardig en toch tegelijkertijd genadig?… Hoe kan ik tot God naderen?…

Daar gaat het om! En hier zien we het onderscheid tussen de natuurlijke en de geestelijke mens. Op die essentiele punten (niet op de details)! Die vragen kunnen niet beantwoord worden door natuurlijke mensen! De wijsheid van God is van een gans andere orde dan die van de wereld… zij is onbegrijpelijk voor de mens. ‘En Jezus zeide : Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen.’ (Lucas 23:34)!

De waarheid van het evangelie, het goede nieuws, ligt buiten de grenzen van het menselijke kennen. Was het te beredeneren, dan was er ook geen nood aan openbaring.
Openbaring is het meedelen van onkenbare dingen, die men in geloof aanneemt.

Of met andere woorden ‘geestelijk’ zijn voor een christen is een must! Is er geen werking van de Geest in je, dan ben je niet herboren en kan je de geestelijke waarheden ook niet begrijpen.
Er is dus een absolute noodzaak om herboren te zijn, om tot nieuw leven gewekt te worden door de Geest. Je kan niet geestelijk worden door studie, door het lezen van boeken of het behalen van indrukwekkende diploma’s… Wat je ook betracht om jezelf beter te maken : je kan jezelf maar brengen tot het hoogste stapje van de ‘natuurlijke’ mens. Je kan een uitzonderlijk bewogen humanist worden bijvoorbeeld of een goedaardige filantroop… maar nooit of te nimmer kan je jezelf maken, herscheppen in een ‘geestelijk’ mens.

Alleen de Geest van God is hiertoe in staat. En dat is, voor deze wereld, een groot mysterie. De ‘natuurlijke’ mens kan het niet bevatten… ‘Zo is dan wie in Christus is een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het nieuwe is gekomen…’ (2 Kor. 5:17). Dezelfde kracht die Jezus Christus deed opwekken uit de dood zorgt er voor dat wij herboren worden. ‘Jezus antwoordde en zeide tot hem : Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij iemand herboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien…’ (Joh. 3:3).

Hoe weten we dan dat we herboren zijn? Want laten we eerlijk zijn : twijfel kruipt toch overal binnen in ons leven… ook ons godsdienstig leven..

Wel, broeders en zusters, als u deze waarheden van God waarover we het hadden (verzoening aan het kruis, vrije genade van God, het dood zijn van de natuurlijke mens…) gelooft, dan bent u ‘geestelijk’. Want, zo hebben we het gezien, de ‘natuurlijk’ mens kan die dingen niet vatten… vindt ze belachelijk.
Dus als u daar wel op vertrouwt, als u daar wel geloof aan hecht… dan bent u geen ‘natuurlijk’ mens, maar ‘geestelijk’, en dus herboren!

Het is dus ons geloof die ons toont of we herboren zijn of niet, of we ‘geestelijk’ zijn of niet.
Als we dit alles goed tot ons laten doordringen, broeders en zusters, dan mag het ook duidelijk zijn dat we niet kunnen bidden dat de één of de ander zich bekeert… of dat we kracht zouden krijgen om anderen te bekeren of hen de waarheid doen inzien… want dat alles kan immers niet : de ‘natuurlijke’ mens is in alle gevallen dood. We kunnen dus enkel maar bidden dat God iemand tot Leven mag wekken, zodat hij/zij zich kan bekeren.

Dit is de samenvatting : de natuurlijke mens is dood in zonde (zowel lichamelijk stervende als dood in de geest), en Leven is een gave, een geschenk van God (in vrije genade… wij zitten daar voor niets tussen). En een ieder die het heeft mogen ontvangen, moet dagelijks God bidden dat Hij dit geestelijke Leven ook aan anderen zou geven.

Voorbede.

Hemelse Vader,

Maak ons geestelijk, in ons begrijpen.

Laat het natuurlijke in ons niet langer de leiding nemen.

Maak ons openbaar het geheimenis,

dat eeuwen en geslachten lang verborgen is geweest,

maar thans geopenbaard aan uw heiligen.

Maak duidelijk aan uw kerk hoe onbeduidend

de politieke, filosofische en religieuze wijsheid is van deze wereld.

Geef ons de moed om op te komen voor uw geestelijke waarheid

temidden van deze maatschappij, deze wereld

die uw woord uitlacht, het als dwaasheid bestempelt.

Doe ons begrijpen, Vader, maak ons duidelijk :

de heilsgeschiedenis van Christus, en die gekruisigd,

de betekenis van vrije genade, tegenover vrije wil…

Zonder U zijn we niets… ja, zijn we dood,

zoals de dorre doodsbeenderen in het dal van Ezechiël…

Schenk ons ook vandaag het woord dat Levend maakt.

Wij zijn waardeloos Vader, met al onze ‘natuurlijke’ gedachten.

Wek ons tot Leven door de werking van Uw Geest.

Leer ons ook onderscheiden tussen wat belangrijk is,

en wat een detail : zodat we medebroeders en zusters

niet oordelen omwille van onbenulligheden.

Wij danken U Vader, omwille van uw waarheid, uw genade…

Amen!